- BOMBYCINA Vestis
- BOMBYCINA Vestisbombycum opus, qui foliis involuti fila deducunt sericumque conficiunt: Ostendit enim, contra Virgilium, Plinium ac Marcellinum ex veterib. et hos sequutum Lipsiumad Tacitum, Salmasius ad pallium Tertulliani, etiam sericum, quod ex arborum lanugine ab Indis depecti solitum priotes tradidêre, Bambycum fuisse opus, neque aliter a Bombycino diversum, quam quod Bombycinum ab Indis advectum praestantissimum, per excellentiam Sevicum diceretur; Bombycinum vero appellatum, quod in insul. Coo conficeretur. Duplex autem Bombycinum statuere videtur Plinius, Coum et Assyrium, et hoc quidem pretiosius: Sic enim ille, l. 11. c. 23. Nec puduit, inquit, has vestes usurpare etiam viros, levitatem propter aestivam. In tantum a lorica gerenda discessêre mores, ut oneri sit etiam vestis. Assyriâ tamen bombyce adhuc feminis cedimus. Haec, cum duplex fuerit Assyriorum bombycum species, non ab iis confecta est, qui ceram faciunt, sed ab iis, de quibus idem Plinius Aristotelem sequutus sic: l. 11. c. 22. Et alia horum origo, e grandiore vermiculo gemina sui generis protendente cornua eruca sit, deinde quod vocatur bombylis, ex eo necydalus, ex hoc in sex mensibus bombyx. Prima, quae Bombycinum texuerit, ab eodem traditur Pamphila, Plateae filia, in insul. Ceo, unde alterum Bombycini genus, nempe ex Coa bombyce, cuius diversam a priori generationem apud eundem Plinium deprehendes. Ceterum tam serici, quam utriusque bombycinae vestis, hoc proprium fuit, ut corpora denudarent. De serico Plinius, l. 11. c. 23. Tam multiplici opere, tam longinquô orbe petitur, ut in publico matrona transsuceat. De Coa, quae etiam a viris gestabatur, Horat. l. 1. Serm. Sat. 2. v. 101.------ ------ Cois tibi pene videre est,Ut nudam.Multo magis de Astyria, quam nondum ausos viros suâ aetate gestare, dixit supra Plinius. Unde colligitur, praestantiorem bombycinam vestem Astyriam fuisse, sive maioris luxus, utpote quam ferre viros puderet, quibus serica erat in usu, sub Imperatoribus: tarde enim haec vestis Romanis cognita est. Ex India hanc artem in Graeciam permanâsse, refert Sigonius Regni Ital. l. 11. Ait enim, Iustinianô M. imperante, ex India Constantinopolim Monachos duos advenientes, eius originem ostendisse: opus nempe quorundam vermium esse, qui certâ ratione nutriti fila quaedam expuerent. Imperatore autem mirante et rem certius discere cupiente, eorum ova post aliquot menses illos attulisse et in simo collocata in vermiculos commutâsse: Eosque mori foliis involutos ac altos, quemadmodum folliculô factô sericum texerent, docuisse, ex Procopio. Quod de alia conficiendi ratione, quam prius erat: vel de redinventa, quae amissa fuerat, forte intelligendum. Postea, cum A. C. 1148. Rogerius Siculus Emanueli Imperatori iratus, Corcyram, Thebas, Corinthum et Chalcidem ei eripuisset, huius expeditionis illad imprimis memorabile fuit, quod eo tempore Artifices serici conficiendi in Siciliam Italiamque ex Graecia primum traducti sunt. Hodie ingens eius in Murcia ac Sicilia commercium, unde Genuam, Venetias, Florentiam aliaque in loca exportatur: Sed nobilissimum fericum album in regno Chinae provenit. Armeni e Persia ingentem quoque eius copiam adducunt: Sericum villosum optimae norae Genuae elaboratur. Auctor Hist. Orbis Terr. Geogr. et Civ. c. 10. de Commerciis. Coeterum de verme hoc insigni naturae miraculô, certissimôque Resurrectionis symbolô, cuius sive naturô sive industriâ, Bombycinae vestes confiunt, vide Basilium M. in Hexaemero, homil. 8. Ambrosium Hexaem. l. 5. c. 23. Simon. Maiolum in Diebus Canicul. Tertul. de Pallio c. 3. Isidor. l. 19. c. 22. etc. Salmas. inprimis ad Solin. p. 206. etc. Eosdem insigni carmine prosequutus est Hieron. Vida. Vide quoque infra.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.